18:
Suwarsih Djojopuspito

Deel dit artikel

Citaat uit haar boek: ‘Honderdtachtig Hollands-Inlandse scholen voor een bevolking van 60 miljoen. Zegt u eens eerlijk, is dat niet een beetje weinig. Vindt u dat zelf niet een beetje treurig?’ aldus een onderwijzer in de in 1940 in het Nederlands uitgekomen roman ‘Buiten het Gareel’.

‘Buiten het gareel’ beschrijft het leven van Indonesische leraren op de zogenaamde ‘wilde scholen’, hun toewijding aan de nationalistische beweging en hun strijd tegen armoede en uitsluiting. 

Djojopuspito leeft in een gesegregeerd land waar de autochtone bevolking wordt uitgebuit en vernederd. Suwarsih en haar oudere zusje Suwarni gaan naar één van de zeven Kartinischolen voor meisjes uit de ‘inheemse aristocratie’ met aansluitend de Mulo in Buitenzorg. Beiden kiezen ervoor om tijdens hun studie aan de lerarenopleiding in kain en kabaya naar school te gaan, kleding die door hun klasgenoten geassocieerd wordt met de kleding van hun baboe. In haar schooljaar is ze een van de twee Javaanse studenten.

Tijdens haar opleiding raakt ze betrokken bij de nationalistische beweging. Haar zus Suwarni geeft les op een zogenaamde ‘wilde school’, een ongesubsidieerde school, door de Nederlanders verboden. Deze scholen, vanuit het Taman Siswa (Tuin van de leerlingen) perspectief geleid, hebben als uitgangspunt dat leraren hun leerlingen aanmoedigen zich te ontwikkelen. Ze moeten het voorbeeld geven en kansen creëren voor initiatief. Het is de basis voor Indonesisch onderwijs vanuit een nationaal perspectief. Met de Wilde Scholenverordening in 1932 wil de koloniale regering deze onderwijsinitiatieven tegengaan. Ondanks die tegenstand worden er binnen acht jaar 40 Taman Siswa scholen geopend met ruim 5.000 leerlingen, waaronder in Sumatra en Kalimantan. In de jaren ’30 stijgt dit aantal naar 207.

Na haar afstuderen gaat ook Suwarsih werken als leerkracht aan een van deze scholen. Maar naast haar werk als leerkracht publiceert ze essays in het Nederlands met als een van de doelen de afschaffing van polygamie. 

In 1942, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, is 94% van de 170 miljoen tellende Indonesische bevolking analfabeet.

In 1975 verschijnt haar roman, zelf vertaald, in het Indonesisch onder de titel ‘Manusia bebas’, de vrije mens. Ze zegt hierover: ‘ik beschouw het als een testament voor onze jongeren, dit simpele, wat ik ze aan heb te bieden. Het leven zonder idealen is dor en droog’. 

Een van haar boeken wint in 1975 de DJK Romeinse schrijfwedstrijd en in 1976 de DJK Roman Contest voor de romans ‘Maryati’ en ‘Kawan-kawan’.

Op 14 augustus 2013 ontvangt ze postuum de Bintang Budaya Parama Dharma, de Parama Dharma Cultural Star of Honor.

Suwarsih Djojopuspito

Java / 1912-1977

Schrijfster van ‘Buiten het Gareel’ (1940) Strijder voor onderwijs voor de Indonesische bevolking

Dit vind je misschien ook interessant

17:
Maria Ulfah Santoso
19:
S.K. Trimurti
Menu