28:
Siti Soendari

Siti Soendari wordt geboren in Nganjuk , Oost-Java op 9 april 1906 als jongste van zeven kinderen van Raden Soewadji en Raden Ayu Soedarmi. Ze is de jongere zus van Soetomo, een van de oprichters van Boedi Utomo en een bekend als arts, opgeleid aan de Stovia, die onderwijs ziet als sleutel van de vooruitgang.

Van 1927 tot 1934 studeert Soendari Rechten aan de Universiteit Leiden waar zij Maria Ulfa Santoso leert kennen. Ze wordt lid van de Perhimpoenan Indonesia, de Indonesische Studentenvereniging in Nederland die al lange tijd internationaal pleit voor zelfbeschikking van Indonesië. In 1934 gaat ze met drie andere leden naar Parijs waar ze deelneemt aan het Internationaal Vrouwencongres tegen de imperialistische oorlog en het fascisme.

Terug in haar vaderland wordt ze lid van de Indonesische Vrouwenvereniging Perwari. In Yogyakarta geven de vrouwelijke activisten, vanwege het omvangrijke analfabetisme, les in lezen en schrijven. Soendari schrijft daarnaast voor ‘Poetri Indies’, dat in 1908 wordt opgericht door Tirto Adi Soerjo. Ook is ze actief in ‘Wanita Swara’, een plaatselijke krant in het Maleis. Haar artikelen leveren scherpe kritiek op de koloniale regering en trekken al snel de aandacht zodat haar activiteiten nauwlettend gevolgd worden door het koloniaal gezag.

Ook is ze te vinden bij verschillende acties waaronder het verbranden van suikerrietvelden en verschillende stakingen en is ze betrokken bij acties van de spoorwegarbeidersorganisatie.

Ze werkt als directeur bij de Nationale Bank in Malang en zet bij de Bank Rakyat Indonesia in Jakarta (BRI) een bibliotheek op. Soendari is van mening dat vrouwen een brede algemene kennis moeten hebben, kunnen werken om zo ook de taken in hun gezin zo goed mogelijk te kunnen doen. Daarom moeten vrouwen naar school. Haar visie past bij de familie waar ze uit komt met haar broer Soetomo die actief is in de RA Kartini organisatie en haar oudere zus, Sri Oemijati, die les geeft op meisjesscholen en tevens directeur is van de Kartini School in Cirebon en van de Girls Teacher School in Yogyakarta.

Omdat ze niet graag in de belangstelling staat is het boek dat over haar verscheen ‘Siti Soendari, de jongste zus van Dr. Soetomo’, in het geheim uitgevoerd door haar oudste zoon en schoondochter.