Over Kartini wordt gezegd: ‘Het kan niet anders: de enige manier om Kartini te begrijpen is door haar brieven te lezen!’
Kartini komt uit een aristocratische familie. Haar vader is regent van Jepara in Midden-Java. Tot haar 12e gaat ze naar de Europese Lagere School. Na haar 12e jaar wordt ze thuis gehouden om zich voor te bereiden op het huwelijk. In die tijd correspondeert ze met Nederlandse penvriendinnen.
‘Onze inspanningen hebben twee doelen, namelijk om bij te dragen aan de vooruitgang van onze natie en om de weg vrij te maken voor onze zusters naar een betere conditie, die meer in overeenstemming is met de menselijke waardigheid’, schrijft Kartini in 1901 aan Nellie van Kol in Emancipatie: brieven aan de natie, 1899-1904 (2017:p.165)
Onder pseudoniem schrijft ze over koloniale zaken en het belang voor onderwijs voor meisjes. Haar penvriendin Rosa Abendanon bundelt haar brieven in het boek ‘Door Duisternis tot Licht’, ‘Terbitlah Terang’ (1911). Het boek wordt een inspiratie voor de Indonesische vrouwenbeweging. Hierin verkondigt Kartini haar standpunt dat geestelijke ontwikkeling een grondrecht is. Na de geboorte van haar zoon in 1904 overlijdt ze, 25 jaar oud.
In 1964 verklaart President Soekarno de geboortedag van Kartini, 21 april, tot nationale feestdag, Hari Kartini.
In het laatste deel van Kartini A Biography (1979), zegt auteur Sitisomandari Soeroto: ‘Kartini neemt een speciale plaats in binnen de geschiedenis van het moderne Indonesië als de moeder van het nationalisme.’
Regisseur Hanung Bramantyo maakt in 2017 de film ‘Kartini’. In de film wordt Kartini gespeeld door Dian Sastrowardoyo. Op het Indonesische filmfestival dat jaar won Christine Hakim de prijs voor de beste vrouwelijke bijrol als Ngasirah, de moeder van Kartini.
Kartini
Java / 1879-1904